Hàn the là gì? Hàn the có độc không? Ứng dụng của hàn the là gì?

Hàn the là loại hóa chất quen thuộc trong đời sống. Đây là hóa chất phổ biến trong công nghiệp thực phẩm trong các nhà máy, xí nghiệp, xưởng sản xuất. Vậy Hàn the là gì? Hàn the có độc không? Ứng dụng của hàn the là gì? Tính chất vật lý, tính chất hóa học của hàn the ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết bên dưới nhé.

Hàn the là gì, Borax là gì, Hàn the và borax giống hay khác nhau? Các chất này có độc hay không sao hiện nay đã bị cấm sử dụng. Hóa chất này có thàng phần hóa học như thế nào? bột borax dùng để làm gì? Ứng dụng ra sao? Các thắc măc trên sẽ được chúng tôi giải thích chi tiết và khoa học qua bài viết hàn the là gì?

1. Hàn the là gì? Borax là gì?

Hàn the (tên hóa học là Borax) là một hợp chất của nguyên tố Bo (B) với kim loại Natri (Na). Cụ thể là muối của axit boric (H₃BO₃) được gọi là tetraborat natri. Ngoài ra, Hàn the còn có tên gọi Hán Việt như băng sa, nguyên thạch, bồng sa.  Borax còn được biết đến với tên tiếng anh sodim borate ngậm 10 phân tử nước và công thức phân tử Na₂B₄O₇.10 H₂O. Đây là hợp chất hóa học quan trọng của Bo.

Hàn the là gì? Borax là gì?

Thành phần hóa học của hàn the gồm có: có natri (Na) và bo (B, boron). Bo là một nguyên tố đứng thứ 5 trong bảng tuần hoàn Mendeleev, có trọng lượng 10.8. Bo có đặc tính hóa học đặc trưng của cả kim loại. Ngoài ra, Bo còn có tính á kim. Trong tự nhiên, muối của Bo thường tồn tại dưới dạng muối với natri và canxi. Bo có ở trong đất với hàm lượng từ 0.1 đến 3mg/kg đất. Một số thông số của muối hàn the:

– Phân tử gam 381,37 g/mol

– Tỷ trọng và pha 1,73 g/cm³

– Độ hòa tan trong nước 5,1 g/100 ml nước (20°C)

– Điểm nóng chảy 75°C (348 K)

– Điểm sôi 320°C (593 K)

Cấu trúc không gian của Borax

Trong khi để ngoài không khí, phân tử Borax bị mất nước dần nên chuyển dần thành khoáng chất tincalconit. Tham khảo công thức hóa học của hàn thecó thể ở dạng khan hoặc ngậm nước gồm các loại sau:

– Borax khan hay têtraborat natri khan (Na₂B₄O₇)

– Borax pentahiđrat (Na₂B₄O₇.5 H₂O)

– Borax decahiđrat (Na₂B₄O₇.10 H₂O)

Trong tự nhiên, Borax  được khai thác từ các hồ nước mặn (Salt lakes). Khi các hồ này bị mất nước, khô dần thì ở đáy hồ sẽ có được những chất có màu trắng trong ủa borax.  Các khối tinh thể màu trắng trong còn ngâm nước.

Ngoài ra, khai thác và tinh chế các quặng có chứa borax như quặng Kernit (chứa muối Na₂B₄O₇.4H₂O và H₃BO₃), quặng Colemanite (chứa muối Ca₂B₆O₁₁.5H₂O). Trong công nhiệp borax được sản xuất từ các khoáng poly borax (hỗn hợp của Colemanite và Idecnit).

2. Tính chất vậy lý của hàn the

– Na₂B₄O₇.10 H₂O Là một chất rắn kết tinh màu trắng đục, không mùi, không vị, tan ít trong nước lạnh nhưng tan nhiều trong nước nóng.

– Hàn the tan trong glyxerin và không tann trong cồn 90 ⁰C. Khi để ra ngoài không khí khô, nó bị mất nước dần bị vụn ra và trở thành khoáng chất tincalconit màu trắng như phấn (Na₂B₄O₇.5 H₂O).

3. Tính chất hóa học của hàn the là gì

– Borax tác dụng với H₂O₂: tạo ra natri perborat, là một chất tẩy sử dụng trong các bột giặt: Na₂B₄O₇ + 4 H₂O₂ + 2NaOH —> 2Na₂B₂O₄(OH)₄ + H₂O

– Borax ít tan trong nước lạnh, tan nhiều trong nước nóng. Khi tan trong nước, Borat bị thủy phân: Na₂B₄O₇ + 7H₂O —>  4H₃BO₃ + 2NaOH

– Trong dung dịch axit, borax phản ứng tạo ra các borax khác như natri perborate (PBS), một hợp chất rất được sử dụng trong công nghiệp hóa học. Nó cũng có thể tạo thành axit boric, công thức: Na₂B₄O₇ + 4H₂O₂ + 2HCl → 4H₃BO₃ + 2Na⁺ + 2Cl^– + 5H₂O

4. Hàn the có độc không? Bột borax có độc không?

Muối borax có nhiều ứng dụng trong công nghiệp. Tuy nhiên, Hóa chất này gây ảnh hưởng mãn tính khi thâm nhập vào cơ thể con người. Hàn the sẽ tích lũy trong cơ thể, tùy liều lượng có thể gây nên những triệu chứng cấp tính và mạn tính. Hàn the nằm trong danh mục hóa chất cấm sử dụng trong thực phẩm của Bộ y tế do chúng mang độc tính đối với sức khỏe.

– Hàn the là một hóa chất thuộc nhóm độc trung bình. Chất này giường như độc tính trực tiếp rất thấp, thường gây độc mãn tính với liều lượng thấp. Hàn the mặc dù là loại hóa chất công nghiệp thực phẩm được sử dụng khá phổ biến tuy nhiên nếu sử dụng sai liều lượng, cụ thể là từ 5 gam trở lên đã gây ngộ độc cấp tính có thể dẫn đến tử vong.

– Độc tính của hàn the tích lũy từ từ, lâu dài trong cơ thể. Khi vào cơ thể, borax tích lũy trông mô mỡ, mô thần kinh, gây độc tính đến hệ tiêu hóa. Ngoài ra, chúng gây hại đến các quá trình hấp thu và chuyển hóa trong cơ thể.

Hàn the có độc không? Bột borax có độc không?

– Hàn the có thể gây nhiễm độc cấp tính với các triệu chứng như buồn nôm, tiêu chảy, hôn mê, động kinh, kích thích thận và các dấu hiệu suy thận.

– Trẻ em sử dụng các thực có chứa hàn the lâu ngày, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát. Đặc biệt, làm cơ thể phát triển chậm ở giai đoạn trưởng thành.

– Khi tồn tại thời gian dài trong cơ thể hàn the gây độc mãng tính. Borax có khả năng gây tổn thương gan và thoái hóa cơ quan sinh dục.

– Ngoài ra một số tác hại khác của hàn the như gây rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt, đặc biệt rất nguy hiểm cho trẻ em và thai nhi.

5. Ứng dụng của hàn the là gì? Bột borax dùng để làm gì?

Hàn the là gì được chúng ta tìm hiểu chi tiết qua các mục trên. Thì phần này mời các bạn tìm hiểu công dụn và ứng dụng của chúng.

– Borax sử dụng rộng rãi trong chất tẩy rửa, chất làm mềm nước, xà phòng, chất khử trùng và thuốc trừ sâu.

– Sản xuất chất tẩy rửa: Borax được sử dụng là chất đệm pH trong nhiều chất tẩy rửa, hỗ trợ trong quá trình nhũ tương hóa của dầu.

Borax sử dụng rộng rãi trong chất tẩy rửa

– Trong phân tích: pha dung dịch đệm. Cụ thể, trong phân tích gen (AND) thì các nhà khoa học dùng Borat natri làm dung dịch đệm. Ngoài ra, Borax còn làm dung dịch đệm trong phân tích sắc phổ hoặc tạo dung dịch nhũ tương nhằm hòa tan các chất hóa học khác trong nước.

– Bảo quản thực phẩm (dựa trên tính chất thủy phân để tạo acid boric): giữ thực phẩm tươi lâu, làm chậm quá trình phân rã, làm cho thực phẩm trở nên giòn, dai,… Tuy nhiên hiện này cấm sử dụng tại Việt Nam.

– Đây là một chất sát khuẩn và nấm yếu, được dùng trong y tế để làm săn, dùng ngoài để diệt khuẩn và nấm nhẹ.

– Dùng để sản xuất men cho gốm sứ, thủy tinh màu và thủy tinh quang học. (nhờ khả năng hòa tan kim loại VD ). Ngoài ra, Borac pentahiđrat (Na₂B₄O₇.5 H₂O) là nguyên liệu quan trọng cho quá trình sản xuất sợi thủy tinh, xelulôza cách nhiệt như là chất làm chậm cháy và hợp chất chống nấm.

CaO + B₂O₃ —> CaB₂O₄ hoặc Na₂B₄O₇ + Cr₂O₃ –> 6BaBO₂Cr(BO₂)₃ màu lục

– Dùng làm chất làm sạch kim loại khi hàn, chất sát trùng, chất bảo quản, chất tẩy trắng vải sợi.

– Có thể sử dụng để hạ thấp điểm nóng chảy của các oxit sắt không mong muốn, và được trộn với nước để làm chất trợ chảy khi hàn các kim loại quý như vàng, bạc.

– Dùng trong sản xuất phân bón: cung cấp vi lượng nguyên tố Bo cho cây trồng

– Hỗn hợp của borac và clorua amôni (NH₄Cl) được sử dụng như là chất trợ chảy khi hàn các hợp kim chứa sắt như thép. Nó hạ thấp điểm nóng chảy của các ôxít sắt không mong muốn, cho phép nó chảy ra.

6. Mua hàn the ở đâu?

Trong công nghiệp hiện nay, Borax khá phổ biến, được ứng dụng rộng rãi. Nên tìm nơi mua hóa chất này khá dẽ dàng. Chỉ cần ra các chợ hóa chất thì sẽ tìm được muối này như chợ Kim biên, các cửa hàng bán hóa chất cơ bản,…

Borax để phục vụ cho quá trình sản xuất công nghiệp, nghiên cứu thí nghiệm,.. thì cần hóa chất có độ tinh khiết khác nhau. Cho nên người dùng cần lựa chọn nhà cung cấp hóa chất uy tính. Trước khi sử dụng, cần đọc kỹ trước khi sử dụng và dùng đúng cách, mục đích chính đáng. Tránh gây nguy hại đến sức khỏe và cộng đồng.

7. Lời kết

Như vậy Blogshares vừa tìm hiểu xong Hàn the là gì? Các tính chất hóa học, tính chất vật lý của hàn the. Bên cạnh đó, các giải đáp thắc mắc Hàn the có độc không? ảnh hưởng của hàn the đối với sức khỏe.  Ứng dụng của hàn the là gì? Cũng được trình bày cụ thể.  Hy vọng mang đến kiến thức hóa học đời sống hữu ích cho tất cả mọi người.