Hợp chất hữu cơ là gì? Khái niệm và phân loại hợp chất hữu cơ

Bên cạnh các hợp chất vô cơ thì các hợp chất hữu cơ tồn tại rất nhiều trong vũ trụ. Từ xa xưa, con người đã biết sử dụng các hợp chất hữu cơ từ thiên nhiên để phục vụ cho cuộc sống hàng ngày. Vậy hợp chất hữu cơ là gì? Hóa học hữu cơ là gì? Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu sơ lược về các khái niệm này. Mời các bạn cùng tham khảo nhé!

Xem thêm:

• Công thức cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ

1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu?

Hợp chất hữu cơ có ở khắp mọi nơi xung quanh ta. Nó có thể ở trong cơ thể sinh vật, trong động thực vật, trong các loại rau củ quả, trong cơ thể của chúng ta… Hợp chất hữu cơ rất đa dạng và có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên Trái Đất.

2. Hợp chất hữu cơ là gì?

Hợp chất hữu cơ được định nghĩa là hợp chất của cacbon. Đa số các hợp chất của cacbon là hợp chất hữu cơ. Chỉ có một số ít hợp chất khác của cacbon là hợp chất vô cơ như: CO, CO₂, H₂CO₃, muối cacbonat…

3. Phân loại các hợp chất hữu cơ

Dựa vào thành phần phân tử, các hợp chất hữu cơ được chia làm 2 loại chính:

• Hidrocacbon: là hợp chất trong phân tử chỉ có C và H. Ví dụ: CH₄, C₂H₄…
• Dẫn xuất hidrocacbon: ngoài C và H, phân tử còn có các nguyên tố khác như O, N. P, S, Cl… Ví dụ: C₂H₆O, CH₃Cl, C₂H₅O₂N…

hop-chat-huu-co-la-gi-khai-niem-ve-hoa-hoc-huu-co

II. Khái niệm về hóa học hữu cơ

Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng.

Đầu thế kỷ 19, hóa học hữu cơ được tách ra từ hóa học nói chung. Thời kỳ đầu, do chưa có cơ sở lý thuyết vững chắc nên hóa học hữu cơ phát triển chậm. Sau khi thuyết cấu tạo nguyên tử ra đời và sự phát triển của cơ sở lý thuyết hóa học hữu cơ hiện đại, hóa học hữu cơ đã phát triển nhanh chóng.

Hiện nay, hóa học hữu cơ chia ra làm nhiều phân ngành như: hóa dầu, hóa polime, hóa học các hợp chất thiên nhiên…. Tất cả đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống và sự phát triển kinh tế, xã hội.

III. Giải bài tập về hợp chất hữu cơ

Câu 1. Dựa vào dữ kiện nào sau đây có thể nói một chất là vô cơ hay hữu cơ:

a) Trạng thái: rắn, lỏng, khí

b) Màu sắc

c) Độ tan trong nước

d) Thành phần nguyên tố

Bài làm: Đáp án đúng là d.

Câu 2. Chọn câu đúng trong các câu dưới đây:

a) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất có trong tự nhiên.

b) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon.

c) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về hợp chất hữu cơ.

d) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các chất trong cơ thể sống.

Bài làm: Đáp án đúng là c.

Câu 3. Hãy so sánh % khối lượng của cacbon trong các chất sau: CH₄, CH₃Cl, CH₂Cl₂, CHCl₃.

Bài làm:

• %C trong CH₄: (12/16) x 100 = 75%
• %C trong CH₃Cl: (12/50,5) x 100 = 23,76%
• %C trong CH₂Cl₂: (12/85) x 100 = 14,12%
• %C trong CHCl₃: (12/119,5) x 100 = 10,04%

Câu 4. Axit axetic có CTPT là C₂H₄O₂. Hãy tính thành phần % khối lượng của các nguyên tố trong axit axetic.

Bài làm:

Ta có khối lượng phân tử axit axetic là:

M_C2H4O2 = (12 x 2) + 4 + 16 = 60 (g/mol)

• %C = (24/60) x 100 = 40%
• %H = (4/60) x 100 = 6,67%
• %O = 100 – (40 + 6,67) = 53,33%

Câu 5. Hãy sắp xếp các chất: C₆H₆, CaCO₃, C₄H₁₀, C₂H₆O, NaNO₃, CH₃NO₃, NaHCO₃, C₂H₃O₂Na vào các cột thích hợp trong bảng sau:

Bài làm: