Sự oxi hóa là gì? Thế nào là phản ứng hóa hợp và ứng dụng của oxi trong đời sống của chúng ta như thế nào? Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm câu trả lời cho những thắc mắc trên các bạn nhé!
Sự oxi hóa – Phản ứng hóa hợp – Ứng dụng của oxi
1. Sự oxi hóa là gì?
Định nghĩa: Sự oxi hóa là sự tác dụng của oxi với một chất.
Ví dụ: Những phản ứng hóa học của oxi với sắt hay khí metan được gọi là sự oxi hóa sắt hay oxi hóa khí metan.
2. Phản ứng hóa hợp là gì?
Định nghĩa: Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có một chất mới (sản phẩm) được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
Ví dụ:
C + O2 → CO2
4P + 5O2 → 2P2O5
Na2O + H2O → 2NaOH
Đặc điểm phản ứng hóa hợp của oxi:
+ Trong nhiều phản ứng hóa học như của oxi với các phi kim (cacbon, lưu huỳnh, photpho…), kim loại (magie, nhôm, sắt…) hay các hợp chất (khí metan, dầu hỏa…) thường có sự tỏa nhiệt.
+ Ở nhiệt độ thường, các PƯHH trên hầu như không xảy ra. Nhưng chỉ cần nâng nhiệt độ ban đầu để khơi mào thì phản ứng sẽ xảy ra, đồng thời tỏa nhiều nhiệt. Những phản ứng như vậy được gọi là phản ứng tỏa nhiệt.
3. Ứng dụng của oxi
Oxi có rất nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống. Trong đó, 2 ứng dụng quan trong nhất của oxi là dùng cho hô hấp và sự đốt nhiên liệu. Ngoài ra, oxi còn có nhiều ứng dụng khác quan trong như:
Oxi dùng trong y tế cho các bệnh nhân khó thở
Phi công, thợ lặn, lính cứu hỏa dùng bình khí oxi để thở khi thực hiện công việc.
Lò luyện gang, thép dùng không khí giàu oxi để tăng hiệu suất và chất lượng gang, thép.
Oxi lỏng dùng để đốt nhiên liệu tên lửa và tàu vũ trụ.
Và nhiều ứng dụng quan trọng khác…
Ứng dụng của oxi
Bài tập về sự oxi hóa và phản ứng hóa hợp
Câu 1. Điền từ, cụm từ thích hợp vào các câu sau:
Cho các từ, cụm từ sau: một chất mới; sự oxi hóa; đốt nhiên liệu; sự hô hấp; chất ban đầu.
a) Sự tác dụng của oxi với một chất là ……………. .
→ sự oxi hóa
b) Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có ……………. được tạo thành từ hai hay nhiều ……………. .
→ một chất mới; chất ban đầu
c) Khí oxi cần cho ……………. của người, động vật và cần để ……………. trong đời sống và sản xuất.
→ sự hô hấp; đốt nhiên liệu.
Câu 2. Lập PTHH biểu diễn phản ứng hóa hợp của lưu huỳnh (S) với các kim loại magie (Mg), Kẽm (Zn), Sắt (Fe), Nhôm (Al), biết CTHH của các hợp chất được tạo thành lần lượt là MgS, ZnS, FeS, Al2S3.
Trả lời:
Mg + S → MgS
Zn + S → ZnS
Fe + S → FeS
2Al + 3S → Al2S3
Câu 3. Tính thể tích khí oxi (đktc) cần dùng để đốt cháy hoàn toàn khí metan CH4 có trong 1 m³ khí chứa 2% tạp chất không cháy.
Trả lời:
Ta có, PTHH của phản ứng:
CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O
Thể tích khí CH4 là:
VCH4 = 1 x 98 / 100 = 0,98 m³ = 980 lít
⇒ nCH4 = 980 / 22,4 = 43,75 mol
Theo PTHH, ta có:
nO2 = 2nCH4 = 2 x 43,75 = 87,5 mol
⇒ VO2 = 87,5 x 22,4 = 1960 lít = 1,96 m³.
Vậy thể tích khí oxi cần dùng là 1,96 m³.
Câu 4. Hãy dự đoán và giải thích các hiện tượng sau:
a) Cho một cây nến đang cháy vào lọ thủy tinh rồi đậy kín nút?
→ Trả lời: Ngọn lửa của cây nến trong lọ thủy tinh đậy kín nút sẽ yếu dần rồi tắt đi. Vì ngọn lửa cây nến cần dùng oxi để duy trì sự cháy. Trong bình đậy kín nút, lượng oxi sẽ giảm dần cho đến hết. Khi oxi trong bình hết, ngọn lửa sẽ tắt đi.
b) Vì sao để tắt đèn cồn người ta thường đậy nắp đèn lại?
→ Trả lời: ngọn lửa đèn cồn cần oxi trong không khí để duy trì sự cháy. Khi ta đậy nắp đèn cồn sẽ không còn oxi nữa, vì thế mà ngọn lửa sẽ tắt đi.
Câu 5. Giải thích vì sao:
a) Khi càng lên cao, tỉ lệ thể tích khí O2 trong không khí càng giảm?
→ Trả lời: Do O2 là chất khí nặng hơn không khí nên càng lên cao, lượng oxi càng ít. Vì vậy tỉ lệ thể tích khí O2 trong không khí khi càng lên cao sẽ càng giảm.
b) Phản ứng cháy của các chất trong bình chứa O2 sẽ mãnh liệt hơn trong không khí?
→ Trả lời: Trong bình chứa O2, lượng O2 tiếp xúc với các chất sẽ nhiều hơn trong không khí. Trong không khí, lượng O2 chỉ chiểm khoảng 1/5 thể tích, còn lại là nito và nhiều khí khác. Vì vậy, trong bình chứa O2 sẽ phản ứng sẽ mãnh liệt hơn trong không khí.
c) Khi bệnh nhân bị khó thở hoặc những người thợ lặn làm việc lâu dưới nước đều phải thở bằng bìn khí O2 nén đặc biệt?
→ Trả lời: Những người khó thở hoặc thợ lặn cần oxi để hô hấp. Lượng oxi trong không khí đối với người khó thở và lượng oxi trong nước đối với thợ lặn là không đủ cho hoạt động hô hấp của cơ thể. Vì vậy, họ phải thở bằng khí oxi nén trong những bình đặc biệt.
Lời Kết
Như vậy, chúng ta đã hiểu được sự oxi hóa là gì, thế nào là phản ứng hóa hợp và ứng dụng của oxi. Hi vọng bài viết này hữu ích với các bạn. Hãy ghé thăm website thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích các bạn nhé! Chúc các bạn luôn luôn thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.